Duurzaamheid in de werkomgeving gaat verder dan alleen het kiezen van milieuvriendelijke materialen. Het vraagt om een structurele aanpak waarbij duurzaamheid wordt meegenomen in het ontwerp, de realisatie en het dagelijks gebruik. De ambitie om duurzaam te werken moet niet alleen aan het begin van een project aanwezig zijn, maar doorlopend worden geborgd in keuzes en processen. Dit vraagt om een doordachte werkwijze waarin rendement, levensduur en impact in balans worden gebracht.
Duurzaamheid in elke stap van het proces
Duurzaamheid start bij de werkelijke wil om impact te maken. Een certificering kan helpen om prestaties meetbaar te maken, maar is geen doel op zich. In de praktijk betekent dit dat duurzaamheid in elke fase van een project een rol speelt:
- Inventarisatie en ambitie bepalen
Duurzaamheid begint met een helder inzicht in de wensen en doelen. Wat betekent duurzaam werken voor de organisatie? Welke impact wordt nagestreefd? Bij het opstellen van een HuisvestingsAdvies wordt duurzaamheid meegenomen als integraal onderdeel. Dit betekent niet alleen kijken naar materialen, maar ook naar circulariteit, energieverbruik en levensduur.
Voorbeeld: In een project waar hergebruik van meubilair een wens was, bleek transport een grotere impact te hebben dan verwacht. In plaats van revitalisatie op afstand, werd gekozen voor een mix van lokaal hergebruik en circulaire nieuwproducten.
- Ontwerp op basis van duurzaam rendement
Een duurzame keuze is niet altijd de optie met de laagste milieubelasting bij aanschaf. Het gaat om de balans tussen impact en levensduur. Daarom worden materialen en producten beoordeeld op hun totale levenscyclus. Een product met een hogere CO₂-uitstoot in productie kan alsnog de meest duurzame keuze zijn als het langer meegaat of minder onderhoud vergt.
Voorbeeld: In een kantoorontwerp werd bewust gekozen voor een vloerafwerking met een hogere initiële footprint, maar met een levensduur van 20 jaar, terwijl een alternatief met een lagere footprint slechts 10 jaar mee zou gaan. Met het oog op dat dit pand in eigendom is, is dit een weloverwogen keuze.
- Specificeren en realiseren met oog voor duurzaamheid
Tijdens de realisatie is het belangrijk dat duurzame keuzes niet verwateren. Daarom wordt gewerkt met gedetailleerde specificaties, waarin materialen, onderhoudseisen en herkomst zijn vastgelegd. Dit zorgt ervoor dat de duurzame uitgangspunten uit het ontwerp daadwerkelijk worden gerealiseerd.
Voorbeeld: Door tijdens de aanbesteding niet alleen prijs en levertijd, maar ook milieu-impact en onderhoudskosten mee te nemen, werd een duurzame productkeuze gewaarborgd. Er werd bewust gekozen voor een langere levertijd, zodat transport met minder impact kon worden gekozen.
- Overdracht en borgen in het gebruik
Een duurzame werkomgeving blijft alleen duurzaam als deze goed wordt beheerd en onderhouden. Dit begint bij een zorgvuldige overdracht naar de gebruikers. Een oplevering is meer dan een sleuteloverdracht; het is een moment waarop wordt gedocumenteerd welke materialen zijn toegepast, hoe ze onderhouden moeten worden en hoe de werkplek optimaal kan worden gebruikt.
Voorbeeld: Bij een oplevering werd niet alleen een standaard onderhoudshandleiding meegegeven, maar ook een training georganiseerd waarin de schoonmaak leerden hoe ze materialen langer in topconditie konden houden.
Veelgebruikte certificeringen in duurzame werkomgevingen
Hoewel certificeringen niet leidend hoeven te zijn, kunnen ze wel helpen om duurzame prestaties meetbaar te maken. Enkele veelgebruikte certificeringen in duurzame werkplekken zijn:
- ISO 14001 & ISO 26000 – Voor structureel milieumanagement en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
- BREEAM-NL – Meet en beoordeelt de duurzaamheid van gebouwen.
- LEED – Internationale certificering voor energie-efficiëntie en duurzaam materiaalgebruik.
- WELL Building Standard – Richt zich op gezondheid en welzijn binnen gebouwen.
- Cradle to Cradle Certified™ – Beoordeelt de circulariteit en herbruikbaarheid van materialen.
Duurzaamheid als continu proces
Een duurzame werkomgeving is geen eenmalige investering, maar een continu proces. Duurzame keuzes in materiaalgebruik en inrichting moeten hand in hand gaan met een organisatiecultuur waarin duurzaamheid aandacht blijft krijgen. Dit betekent dat duurzaamheid niet alleen in het ontwerp en de realisatie moet worden geborgd, maar ook in het dagelijks gebruik en het langetermijnbeheer. Zo houd je er dus echt GRIP op.